Przecinek przed że – kiedy go stawiamy?

Wstęp

Przecinek przed „że” to jeden z najczęstszych dylematów interpunkcyjnych w języku polskim. Choć zasada wydaje się prosta, wiele osób ma problem z jej konsekwentnym stosowaniem. W rzeczywistości reguła jest dość jednoznaczna – w większości przypadków przecinek przed tym spójnikiem jest obowiązkowy. Wyjątki istnieją, ale są nieliczne i dotyczą konkretnych konstrukcji językowych. Warto opanować te zasady, bo poprawne użycie przecinków znacząco wpływa na czytelność i precyzję wypowiedzi. Poniżej znajdziesz konkretne wskazówki, które rozwieją Twoje wątpliwości i pomogą uniknąć typowych błędów.

Najważniejsze fakty

• Przecinek przed „że” stawiamy zawsze, gdy spójnik wprowadza zdanie podrzędne – np. „Wiem, że masz rację”. To podstawowa i najważniejsza zasada.
• Wyrażenia modalne typu pewnie, że, oczywiście, że czy jasne, że zawsze wymagają przecinka – np. „Oczywiście, że ci pomogę”.
• Stałe połączenia jak mimo że, tylko że czy chyba że nie są rozdzielane przecinkiem – przecinek stawiamy przed całym wyrażeniem, np. „Zostanę w domu, mimo że pada”.
• Połączenia ze spójnikami typu i że, albo że nie wymagają przecinka – np. „Powiedział, że przyjdzie i że przyniesie dokumenty”.

Podstawowa zasada stawiania przecinka przed „że”

W języku polskim przecinek przed „że” stawiamy w zdecydowanej większości przypadków. To podstawowa zasada, o której warto pamiętać. Spójnik „że” najczęściej wprowadza zdanie podrzędne, dlatego wymaga oddzielenia przecinkiem od zdania nadrzędnego. Na przykład w zdaniu: „Wiem, że jutro będzie padać” – przecinek przed „że” jest obowiązkowy. Podobnie w wyrażeniach typu „pewnie, że…”, „oczywiście, że…” czy „jasne, że…” – przecinek zawsze powinien się pojawić. Wyjątki od tej reguły są nieliczne i dotyczą głównie sytuacji, gdy „że” występuje w stałych połączeniach, takich jak „mimo że” czy „tylko że”.

Kiedy „że” wprowadza zdanie podrzędne

Gdy „że” pełni funkcję spójnika wprowadzającego zdanie podrzędne, przecinek stawiamy zawsze. Zdanie podrzędne to takie, które nie może istnieć samodzielnie – uzupełnia treść zdania głównego. Weźmy przykład: „Powiedział, że nie przyjdzie na spotkanie”. Tutaj „że nie przyjdzie na spotkanie” to zdanie podrzędne, które wyjaśnia, co zostało powiedziane. Podobnie w zdaniu: „Martwię się, że zachorujesz” – przecinek oddziela zdanie nadrzędne od podrzędnego. Warto zapamiętać, że nawet gdy zdanie podrzędne znajduje się na początku wypowiedzi, np. „Że się spóźniłeś, to już wiemy”, przecinek również jest konieczny.

Przecinek jako wydzielenie zdania zależnego

Przecinek przed „że” pełni ważną funkcję – wydziela zdanie zależne od reszty wypowiedzi. Dzięki temu tekst staje się bardziej przejrzysty, a intencja mówiącego lub piszącego – wyraźniejsza. Weźmy zdanie: „Uważam, że masz rację”. Bez przecinka („Uważam że masz rację”) wypowiedź traci na klarowności. Podobnie w przypadku wtrąceń, np. „Ten film, że tak powiem, nie zachwycił mnie” – przecinki przed i po „że” są niezbędne, by oddzielić wtrącenie od reszty zdania. Pamiętajmy też, że w zdaniach złożonych, gdzie występuje kilka zdań podrzędnych, każde z nich należy oddzielić przecinkiem, np. „Powiedział, że nie może przyjść, że jest chory i że bardzo przeprasza”.

Odkryj sekrety stylizacji i dowiedz się, jakie buty dobrać do czerwonej sukienki, by podkreślić swoją elegancję i wyjątkowy charakter.

Wyrażenia i połączenia wymagające przecinka przed „że”

W języku polskim istnieje grupa wyrażeń, w których przecinek przed „że” jest obowiązkowy. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, gdy „że” występuje po tzw. modulantach – wyrazach wyrażających pewność, oczywistość lub emocje. Należą do nich:

• pewnie, że… – Pewnie, że pójdę z tobą do kina
• oczywiście, że… – Oczywiście, że pomogę ci w tym projekcie
• jasne, że… – Jasne, że rozumiem twoje obawy

W tych przypadkach przecinek oddziela wyrażenie modalne od wprowadzanego przez „że” zdania podrzędnego. Podobna zasada dotyczy konstrukcji typu na przykład, że… czy mówimy, że…, gdzie przecinek pełni funkcję wydzielającą.

Przecinek przed „mimo że” i „pomimo że”

W przypadku wyrażeń „mimo że” i „pomimo że” zasada jest nieco inna. Tutaj przecinek stawiamy przed całym wyrażeniem, a nie przed samym „że”. Wynika to z faktu, że te połączenia funkcjonują jako całość znaczeniowa. Przykłady:

Warto zauważyć, że gdy wyrażenie „mimo że” lub „pomimo że” znajduje się w środku zdania, należy je wydzielić przecinkami z obu stron: Ten test, mimo że trudny, okazał się możliwy do rozwiązania.

Inne stałe połączenia z „że”

Istnieje kilka innych połączeń z „że”, które wymagają szczególnej uwagi:

• chyba że – przecinek przed całym wyrażeniem: Nie pójdę tam, chyba że zmienisz zdanie
• tylko że – podobna zasada: Chciałbym ci pomóc, tylko że sam mam dużo pracy
• zwłaszcza że – przecinek przed wyrażeniem: To dobra okazja, zwłaszcza że cena jest atrakcyjna

W przypadku połączeń typu i że, albo że, oraz że przecinka zwykle nie stawiamy, chyba że wynika to z innych zasad interpunkcyjnych: Powiedział, że przyjdzie i że przyniesie dokumenty.

Poznaj tajniki pielęgnacji i sprawdź, jak stosować płatki pod oczy, aby wzmocnić działanie kremu pod oczy, dla promiennego i wypoczętego spojrzenia.

Sytuacje, gdy przecinek przed „że” jest opcjonalny

Choć w większości przypadków przecinek przed „że” jest obowiązkowy, istnieją wyjątki, gdzie jego postawienie zależy od kontekstu i intencji autora. Dotyczy to głównie sytuacji, gdy „że” występuje w połączeniu z innymi wyrazami, tworząc stałe konstrukcje językowe. Najczęściej mamy do czynienia z wyrażeniami takimi jak „dlatego że”, „tym bardziej że” czy „jako że”. W tych przypadków przecinek może pojawić się albo przed samym „że”, albo przed całym wyrażeniem – wybór zależy od tego, który element zdania chcemy zaakcentować.

Zależność od akcentu i intencji

W niektórych konstrukcjach miejsce przecinka przed „że” zależy od tego, na który element zdania chcemy położyć nacisk. Weźmy przykład: „Nie poszedłem tam, dlatego że się bałem” (przecinek przed „że”) oraz „Nie poszedłem tam dlatego, że się bałem” (przecinek przed całym wyrażeniem). W pierwszym przypadku akcent pada na przyczynę (strach), w drugim – na słowo „dlatego”, podkreślając, że strach był głównym powodem. Podobnie działa to w zdaniu: „Lubię go, tym bardziej że ma poczucie humoru” (akcent na poczuciu humoru) versus „Lubię go tym bardziej, że ma poczucie humoru” (akcent na stopniu sympatii).

Przykłady z „dlatego że” i „tym bardziej że”

Połączenia „dlatego że” i „tym bardziej że” to klasyczne przykłady, gdzie przecinek może być postawiony w dwóch miejscach, w zależności od znaczenia:

• Zrezygnowałem z wyjazdu, dlatego że zabrakło mi pieniędzy – przecinek przed „że” podkreśla przyczynę rezygnacji
• Zrezygnowałem z wyjazdu dlatego, że zabrakło mi pieniędzy – przecinek przed całym wyrażeniem akcentuje słowo „dlatego”
• Chcę tam pojechać, tym bardziej że zaprosili mnie osobiście – nacisk na fakt osobistego zaproszenia
• Chcę tam pojechać tym bardziej, że zaprosili mnie osobiście – podkreślenie stopnia chęci wyjazdu

Warto pamiętać, że w przypadku połączeń takich jak „jako że” czy „tak że” (w znaczeniu „więc”), przecinek stawiamy zawsze przed całym wyrażeniem, np. Było ciemno, tak że nic nie widziałem.

Uniknij językowych pułapek i naucz się, kiedy piszemy „niejeden” razem, a kiedy „nie jeden” osobno, by Twoje teksty były bezbłędne i wyrafinowane.

Wyjątki – kiedy nie stawiamy przecinka przed „że”

Choć zasada stawiania przecinka przed „że” jest dość jednoznaczna, istnieją sytuacje, gdy go pomijamy. Dotyczy to głównie przypadków, gdy „że” występuje w ścisłym połączeniu z innymi wyrazami, tworząc nierozerwalną całość znaczeniową. Najczęściej mamy do czynienia z dwoma typami wyjątków: połączeniami ze spójnikami współrzędnymi oraz wyrażeniami typu „i że”, „oraz że”. Warto zapamiętać, że te wyjątki są nieliczne i dotyczą konkretnych konstrukcji językowych.

Połączenia ze spójnikami współrzędnymi

Gdy „że” występuje obok spójników współrzędnych (łącznych, rozłącznych lub przeciwstawnych), przecinka zwykle nie stawiamy. Wynika to z faktu, że takie połączenia traktujemy jako jednolitą strukturę składniową. Przykłady:

Ta zasada dotyczy również spójników takich jak ani, lub, bądź. Ważne jest jednak, by pamiętać, że jeśli konstrukcja wymaga przecinka z innych powodów (np. wydzielenia wtrącenia), należy go postawić: Uważam, że, jeśli mam być szczery, powinieneś to przemyśleć, i że nie warto się spieszyć.

Przypadek „i że”, „oraz że” itp.

Szczególnym przypadkiem są połączenia typu „i że”, „oraz że”, gdzie przecinka przed „że” nie stawiamy, chyba że wynika to z innych zasad interpunkcyjnych. Te konstrukcje występują najczęściej w zdaniach, gdzie wymieniamy kilka zdań podrzędnych połączonych spójnikami. Przykłady poprawnego użycia:

1. Zauważyłem, że jest późno i że powinniśmy już iść
2. Obiecała, że odrobi lekcje oraz że posprząta pokój
3. Nie sądziłem, że to takie proste ani że zajmie tak mało czasu

Warto zwrócić uwagę, że w przypadku wyrażeń takich jak „nie żeby” (np. Nie żebym się spieszył, ale…) również pomijamy przecinek, ponieważ mamy do czynienia ze stałym połączeniem frazeologicznym, a nie z połączeniem partykuły „nie” ze spójnikiem „żeby”.

Przecinek przed „że” na początku zdania

Wiele osób zastanawia się, czy stawiać przecinek, gdy „że” pojawia się na początku zdania. To dość specyficzny przypadek, bo w języku polskim rzadko zaczynamy wypowiedź od tego spójnika. Jednak gdy już się tak zdarzy, zasada jest prosta – przecinek stawiamy zawsze. Wynika to z faktu, że „że” na początku zdania pełni dokładnie tę samą funkcję co w środku – wprowadza zdanie podrzędne, które wymaga oddzielenia. Ważne jest, by pamiętać, że takie konstrukcje często mają charakter potoczny lub stylizowany.

Rozpoczynanie wypowiedzi od „że”

Rozpoczęcie zdania od „że” to zabieg stylistyczny, który nadaje wypowiedzi szczególny charakter. Może wyrażać zdziwienie, ironię lub podkreślać emocje mówiącego. W takich przypadkach przecinek pojawia się po całym zdaniu podrzędnym wprowadzonym przez „że”. Na przykład: „Że niby ja to zrobiłem, to już przesada!” – przecinek oddziela zdanie podrzędne od nadrzędnego. Podobnie w zdaniu: „Że się nie domyśliłeś, to mnie nie dziwi”. Warto zauważyć, że takie konstrukcje często występują w mowie potocznej i literaturze, gdzie służą wyrażeniu subiektywnej oceny.

Przykłady zdań początkowych

Oto kilka przykładów pokazujących poprawne użycie „że” na początku zdania z odpowiednią interpunkcją:

• „Że tak od razu odmawiasz, to trochę dziwne” – przecinek oddziela zdanie podrzędne wprowadzone przez „że”
• „Że nie wiedziałeś, to jeszcze pół biedy, ale że nie zapytałeś…” – w zdaniach złożonych każde „że” wprowadzające nową część wymaga przecinka
• „Że niby mam na to czas, to dobre!” – przecinek wydziela ironiczne zdanie podrzędne
• „Że się spóźniłeś, to jedno, ale że nawet nie zadzwoniłeś…” – konstrukcja porównawcza z podwójnym „że”

Warto zwrócić uwagę, że w takich konstrukcjach często występuje słowo „to” wprowadzające zdanie nadrzędne, które również wymaga oddzielenia przecinkiem. Pamiętajmy jednak, że rozpoczynanie zdań od „że” to raczej wyjątek niż reguła w codziennej komunikacji.

Typowe błędy interpunkcyjne z „że”

Nawet doświadczeni użytkownicy języka polskiego często popełniają błędy w interpunkcji ze spójnikiem „że”. Najczęściej dotyczą one dwóch skrajności: albo nadmiernego używania przecinków, albo ich pomijania w sytuacjach, gdy są wymagane. Warto poznać te typowe potknięcia, by uniknąć ich w swojej pisowni. Pamiętajmy, że poprawna interpunkcja to nie tylko kwestia zasad, ale przede wszystkim narzędzie, które pomaga wyrażać myśli w sposób precyzyjny i zrozumiały dla odbiorcy.

Nadmiarowe przecinki

Jednym z najczęstszych błędów jest stawianie przecinka w niewłaściwym miejscu w stałych połączeniach z „że”. Wielu użytkowników języka ma tendencję do rozdzielania przecinkiem wyrażeń takich jak mimo że czy tylko że, co jest błędem. Na przykład zdanie „Poszedł na spacer mimo, że padał deszcz” zawiera niepotrzebny przecinek – poprawnie powinno być: „Poszedł na spacer mimo że padał deszcz”. Podobny błąd występuje w konstrukcjach typu „Nie żeby, coś, ale…”, gdzie przecinki są zupełnie zbędne, ponieważ „nie żeby” to frazeologizm funkcjonujący jako całość. Warto zapamiętać, że w stałych połączeniach przecinek stawiamy przed całym wyrażeniem, a nie w jego środku.

Brak przecinka w wymaganych sytuacjach

Drugim częstym błędem jest pomijanie przecinka tam, gdzie jest on konieczny. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, gdy „że” wprowadza zdanie podrzędne. Wielu piszących ma tendencję do łączenia zdań bez przecinka, np. „Myślałem że zdążę” zamiast poprawnego „Myślałem, że zdążę”. Podobnie w wyrażeniach z modulantami typu pewnie że, oczywiście że często zapomina się o przecinku, pisząc „Pewnie że przyjdę” zamiast „Pewnie, że przyjdę”. Inny częsty błąd to pomijanie przecinka w zdaniach złożonych, gdzie każde „że” wprowadzające nową część wypowiedzi powinno być oddzielone, np. „Powiedział że nie może przyjść że jest chory i że przeprasza” – tu brakuje aż trzech przecinków! Pamiętajmy, że przecinek przed „że” to nie fanaberia, ale konieczność wynikająca z zasad języka polskiego.

Specjalne przypadki użycia „że”

W języku polskim istnieją szczególne sytuacje, w których użycie „że” wymaga dodatkowej uwagi. Dotyczą one przede wszystkim wyrażeń potocznych oraz konstrukcji z pominięciem niektórych elementów zdania. Wbrew pozorom, te pozornie proste przypadki sprawiają wiele trudności nawet doświadczonym użytkownikom języka. Warto je dokładnie przeanalizować, by uniknąć częstych błędów interpunkcyjnych. Pamiętajmy, że poprawna interpunkcja to nie tylko kwestia zasad, ale przede wszystkim narzędzie pomagające w precyzyjnym wyrażaniu myśli.

Wyrażenia typu „pewnie że”, „oczywiście że”

Wyrażenia takie jak „pewnie że”, „oczywiście że” czy „jasne że” to tzw. modulanty – słowa wyrażające pewność, oczywistość lub emocje mówiącego. W tych przypadkach przecinek stawiamy zawsze, oddzielając wyrażenie modalne od wprowadzanego przez „że” zdania podrzędnego. Na przykład: „Pewnie, że pójdę z tobą” czy „Oczywiście, że ci pomogę”. Brak przecinka w takich konstrukcjach to częsty błąd, który może zmienić odbiór wypowiedzi. Warto zapamiętać, że nawet gdy te wyrażenia rozpoczynają zdanie, zasada pozostaje ta sama: „Jasne, że rozumiem twoje wątpliwości”.

Konstrukcje z elipsą

Elipsa to pominięcie w zdaniu elementów, które można domyślnie odtworzyć z kontekstu. W konstrukcjach z „że” często spotykamy się z tym zjawiskiem, co wpływa na interpunkcję. Weźmy przykład: „Mówimy, że coś jest jakieś, a nie, że jakieś inne”. Tutaj przed drugim „że” stawiamy przecinek, ponieważ domyślnie pomijamy powtórzenie czasownika „mówimy”. Podobnie w zdaniu: „Nie, że nie chce, tylko że nie może” – przecinki oddzielają zdania podrzędne, w których pominięto czasownik główny. To ważna zasada, bo wiele osób ma tendencję do pomijania przecinka w takich sytuacjach, co jest błędem.

1. Powiem mu coś. Na przykład, że to ważne (pominięte: „powiem mu”)
2. Nie napisał, że nie chce, tylko że nie może (pominięte: „napisał”)
3. Mówimy, że to dobre, a nie, że złe (pominięte: „mówimy”)

Różnice między „żeby” a „że” w interpunkcji

Choć „żeby” i „że” pełnią podobną funkcję w zdaniu, ich interpunkcja różni się znacząco. Podstawowa zasada mówi, że przed „że” przecinek stawiamy prawie zawsze, podczas gdy przed „żeby” sytuacja jest bardziej złożona. Gdy „żeby” wprowadza cel lub życzenie, przecinek jest obowiązkowy: „Poszedłem do sklepu, żeby kupić chleb”. Jednak w wyrażeniach typu „nie żeby”, które funkcjonują jako całość znaczeniowa, przecinka nie stawiamy: „Nie żebym się spieszył, ale już powinniśmy wyjść”. To ważne rozróżnienie, które często sprawia trudności nawet doświadczonym użytkownikom języka.

Kontrast między „nie żeby” a „nie, że”

Różnica między „nie żeby” a „nie, że” to klasyczny przykład, jak subtelności językowe wpływają na interpunkcję. W przypadku „nie żeby” mamy do czynienia ze stałym połączeniem frazeologicznym, które nie wymaga przecinka: „Nie żebym się bał, ale wolę tam nie iść”. Zupełnie inaczej jest z konstrukcją „nie, że”, gdzie przecinek jest konieczny, ponieważ oddziela zaprzeczenie od zdania podrzędnego: „Nie, że się boję, ale po prostu nie mam ochoty”. W pierwszym przypadku „nie żeby” wprowadza pewną rezerwę czy zastrzeżenie, w drugim – wyraźne zaprzeczenie konkretnej treści.

Przykłady poprawnego użycia

Oto trzy kluczowe przykłady ilustrujące poprawne użycie „żeby” i „że” w różnych kontekstach: 1) „Powiedział, że przyjdzie później” – przecinek przed „że” jest obowiązkowy, 2) „Zadzwoniłem, żeby cię zaprosić” – przecinek przed „żeby” wprowadzającym cel, 3) „Nie żebym narzekał, ale mogłoby być cieplej” – brak przecinka w stałym połączeniu frazeologicznym. Warto zapamiętać, że przed „żeby” przecinek stawiamy tylko wtedy, gdy wprowadza ono zdanie wyrażające cel lub życzenie. W pozostałych przypadkach, zwłaszcza w wyrażeniach utartych, przecinka nie używamy.

Praktyczne wskazówki i podsumowanie

W codziennym używaniu języka często zastanawiamy się, czy postawić przecinek przed „że”. Wbrew pozorom, to nie jest aż tak skomplikowane, jeśli zapamiętamy kilka kluczowych zasad. Przede wszystkim warto przyjąć, że przecinek stawiamy zawsze, chyba że mamy do czynienia z konkretnymi wyjątkami. Praktyka pokazuje, że większość błędów wynika z niepewności lub pośpiechu, dlatego warto na chwilę się zatrzymać i przeanalizować strukturę zdania. Pamiętajmy też, że poprawna interpunkcja to nie tylko kwestia zasad, ale przede wszystkim narzędzie, które pomaga wyrażać myśli w sposób precyzyjny i zrozumiały.

Jak sprawdzić, czy potrzebny jest przecinek

Prosty sposób na sprawdzenie, czy przed „że” potrzebny jest przecinek, to zadanie sobie dwóch pytań: 1) Czy „że” wprowadza zdanie podrzędne? 2) Czy „że” nie jest częścią stałego połączenia jak mimo że czy tylko że? Jeśli odpowiedź na pierwsze pytanie brzmi „tak”, a na drugie „nie”, przecinek jest konieczny. Można też zastosować test pauzy – jeśli naturalnie robimy krótką przerwę przed „że” przy głośnym czytaniu, przecinek będzie uzasadniony. Na przykład w zdaniu „Wiem, że masz rację” pauza przed „że” jest naturalna, podczas gdy w „Mimo że pada, idę na spacer” – przerwę robimy przed całym wyrażeniem.

Najważniejsze zasady w pigułce

Oto zestaw kluczowych zasad dotyczących przecinka przed „że”, które warto zapamiętać:

„Przed ‘że’ wprowadzającym zdanie podrzędne stawiamy przecinek zawsze, z wyjątkiem sytuacji gdy występuje ono w stałych połączeniach lub obok spójników współrzędnych”

W praktyce oznacza to, że przecinek stawiamy: przed samodzielnym „że”, w wyrażeniach typu pewnie, że, oczywiście, że, oraz gdy „że” rozpoczyna zdanie. Nie stawiamy przecinka: w połączeniach jak mimo że, tylko że, chyba że (tutaj przecinek idzie przed całym wyrażeniem) oraz w konstrukcjach typu i że, albo że. Pamiętajmy też, że w przypadku wątpliwości zawsze możemy sięgnąć po sprawdzone źródła lub zadać pytanie językoznawcom.

Wnioski

Interpunkcja przed spójnikiem „że” w języku polskim wcale nie jest taka skomplikowana, jeśli zrozumiemy kilka kluczowych zasad. Najważniejsze to zapamiętać, że przecinek stawiamy prawie zawsze, gdy „że” wprowadza zdanie podrzędne. Wyjątki dotyczą głównie stałych połączeń jak „mimo że” czy „tylko że”, gdzie przecinek pojawia się przed całym wyrażeniem. Warto też zwrócić uwagę na wyrażenia modalne typu „pewnie, że” – tutaj przecinek jest obowiązkowy, choć wiele osób o nim zapomina.

Interpunkcja to nie tylko kwestia zasad, ale przede wszystkim narzędzie, które pomaga w precyzyjnym wyrażaniu myśli. Przecinek przed „że” pełni ważną funkcję – wydziela zdanie zależne, co znacznie poprawia czytelność tekstu. W sytuacjach wątpliwych warto zastosować prosty test – jeśli przed „że” naturalnie robimy pauzę w mowie, przecinek będzie uzasadniony. Pamiętajmy też, że niektóre konstrukcje, jak zdania zaczynające się od „że”, są charakterystyczne dla stylu potocznego i w formalnych tekstach lepiej ich unikać.

Najczęściej zadawane pytania

Czy zawsze trzeba stawiać przecinek przed „że”?
W zdecydowanej większości przypadków tak – gdy „że” wprowadza zdanie podrzędne. Wyjątki to stałe połączenia jak „mimo że”, „tylko że” czy „i że”, gdzie przecinek stawiamy przed całym wyrażeniem lub pomijamy.

Jak odróżnić, kiedy „że” wprowadza zdanie podrzędne?
Zdanie podrzędne to takie, które nie może istnieć samodzielnie – uzupełnia treść zdania głównego. Jeśli po „że” następuje pełna myśl, która jest zależna od reszty wypowiedzi, mamy do czynienia ze zdaniem podrzędnym.

Dlaczego w wyrażeniach typu „pewnie, że” stawiamy przecinek?
Ponieważ oddzielamy w ten sposób wyrażenie modalne (określające pewność) od wprowadzanego przez „że” zdania podrzędnego. Brak przecinka w takich przypadkach to częsty błąd.

Czy przed „żeby” zasady są takie same jak przed „że”?
Nie, to zupełnie inna sytuacja. Przed „żeby” przecinek stawiamy głównie wtedy, gdy wprowadza ono cel lub życzenie. W stałych połączeniach jak „nie żeby” przecinka nie używamy.

Jak postąpić, gdy „że” występuje na początku zdania?
To specyficzny przypadek, ale zasada jest prosta – przecinek stawiamy zawsze po całym zdaniu podrzędnym wprowadzonym przez „że”. Takie konstrukcje mają jednak charakter potoczny i w formalnych tekstach lepiej ich unikać.

Czy w wyrażeniach „dlatego że” i „tym bardziej że” przecinek jest obowiązkowy?
Nie, tutaj mamy pewną dowolność – przecinek może pojawić się przed samym „że” lub przed całym wyrażeniem, w zależności od tego, który element chcemy zaakcentować.